3.sınıf Fiiller (Eylemler) Sunusu

DERS: TÜRKÇEKONU: FİİLLER-EYLEMLERMALATYA-MERKEZCUMA ARAYICI 3-A SINIFI ÖĞRETMENİr

FİİL(EYLEM): Bir iş, bir oluş, bir hareket bildiren kelimelere verilen ada fiil denir. MASTAR: Fiilin, şahıs ve zaman bildirmeden, yalnız iş, hareket, oluş anlamı taşıyan ve -mek ekiyle söylenen biçimine mastar denir. rrrr

UYARI: Bir mastarın sonundaki -mek çıkarılınca geriye kalan bölümüne fiilin kökü veya gövdesi denir. Mesela: Bakıyorum fiilinin mastarı Bakmak, kök veya gövdesi baktır. Mastar, fiilin ismidir. Onun için mastarlar isimler gibi çekilirler rr

FİİLİN ZAMANI:İşin, hareketin, içinde geçtiği, geçeceği; oluşun içinde olduğu, olacağı süreye fiilin zamanı denir. ÖZNE: Fiillerin bildirdiği işi, hareketi yapan veya bir oluşun içinde bulunan varlığa fiilin şahsı veya özne denir.rrr

Fiillerde ki başlıca zamanlar şunlardır:1. Geçmiş zaman ( Dili - Mişli )2. Şimdiki Zaman ( -yor)3. Gelecek Zaman ( -ecek )4. Geniş Zaman (-r,-ar, -ır, -ir, -ur, - ür)rrr

FİİLLERDE KİŞİ (ŞAHIS)Fiillerde kişi, fiilin gösterdiği işi, hareketi, oluşu, yapandır. Tekil ve çoğul olmak üzere ikiye ayrılırwww.sorubak.com rrr

Fiillerde üç şahıs vardır; tekil ve çoğul olarak kullanılır. Bunlar şöyle adlandırılmıştır:1. Şahıs: Söz söyleyeni veya söyleyenleri2. Şahıs: Kendisine söz söylediğimiz kişiyi veya kişileri rrr

3. Şahıs: Kendisinden söz edileni veya edilenleri bildirir. Mesela: Gidememiştim fiilinin sonundaki m eki beni, yani, birinci şahsı gösterir. Şahıs anlamı veren ekler, fiillerin sonuna eklenir. Yalnız üçüncü tekil şahısla, emir kipinin ikinci tekil şahsı için şahıs eki kullanılmaz: "Geldi, gel" gibi rrrr

FİİL ÇEKİMİ: Fiilin kök ve gövdeleri, zaman, şahıs ekleri aldıkları zaman kullanılış alanına çıkarlar. Bu sebeple anlam katan ekler, eklendikten sonra fiilin aldığı biçimleri şahıs sırasına göre söylemeye "fiil çekimi" denir rr

Mesela, inandım, inandın, inandı, inandık, inandınız, inandılar, gibi ÇEKİMLİ FİİL: Böylece zaman ve şahıs anlamı taşıyan eklerle belli biçimlere girmiş fiillere "çekimli fiiller" denir. r

KİP: Fiillerin, iş ve oluşları, bir zaman veya dilekle ilgili olarak bildirmelerine kip denir. Dilimizde iki çeşit kip vardır: Soru fiili:İşin, hareketin yapılıp yapılmadığını, oluşun olup olmadığını öğrenmek maksadıyla kullanılan fiil biçimine denir rrrrr

FİİLLERDE SORU: Fiilin bildirdiği işin olup olmadığını anlatan biçimlerdir. Fiillerde soru “mi” ekiyle sağlanır. “ mi “ soru eki her ne şekilde yazılırsa yazılsın kelimeden ayrı yazılır;rrrr

Fiil kök veya gövdelerinden sonra "-mı, -mi, -mu, -mü" soru edatları getirilerek yapılır. Mesela: Yazacak mı? Gelir mi? Koşar mısınız? gibi

ÖRNEKLER: Yemeğini yedin mi ?Derslerini yaptın mı ?Daha önce futbol oynamış mıydın ?rr

-mi soru eki büyük ünlü uyumuna uyar. Oynadın mı ? Okudun mu ? Sildin mi ? Yürüdün mü ?Soru eki “mi” den sonra gelen ekler bitişik yazılır; Görmüş müydün ? Anlamış mıydın ? Gitmiş miydin ?rrrr

MASTAR: Fiiller, kök veya gövdelerine eklenen -mek ekiyle isimlendirilir. Mastarlar, kişi ve zamanı belli etmezgel -mek ağla-makbak-maküşü-mekdoğ-makkoş-makrrrrrr

--mek eki, bir kelimenin fiil olup olmadığını da anlamaya yardımcı olur. -mek eki Ünlü uyumuna göre -mak olur.git-mekoku-maksil-mekyürü-meksor-makbak-makrrr

FİİLLERİN TABANI. Fiillerin mastar veya çekim eklerini attıktan sonra geri kalan kısımlarına fiil tabanı denir. Fiilin anlamı tabanda oluşur. Gel-mek. Gel-ecek-ler. Yaz- mak. Yaz-mış-larrrrr

TEKİL1. Tekil Kişi BENBizÇOĞUL2. Tekil Kişi SEN3. Tekil Kişi OSiz. Onlarrrr

Fiiller eylemi yapan kişiyi de belirtmek zorundadır. Fiile “ kim ...?” sorusunu sorarak kişiyi buluruz.Örnek:-çalışıyor.-Kim çalışıyor ?-O çalışıyor.( O lll. Tekil kişi )rrrr

FİİLLERDE OLUMSUZLUKEylemlerin gerçekleştiğini bildiren fiillere olumlu fiiller denir, gerçekleşmediğini bildiren fiillere de olumsuz fiil denir. Fiillerde olumsuzluk -me eki ile sağlanır.rrr

Olumlugittiyazdıgelecek. Olumsuzgitmediyazmadıgelmeyecekrrrr

Olumsuzluk eki fiil tabanından ya da gövdesinden hemen sonra gelir. Mastar eki daha sonra gelir. Yazma yaz ma mak f.tabanı olumsuzluk eki mastar eki

Uyarı:-me, ma ekinden başka “değil” kelimesi de fiillerde olumsuzluk sağlar. Seni tanıyor değilim . ( tanımıyorum)rrr

DERS: TÜRKÇEKONU: FİİLLER-EYLEMLERMALATYA-MERKEZwww.sorubak.com. CUMA ARAYICI 3-A SINIFI ÖĞRETMENİrr